سقیفه قسمت سوم- چگونگی برپایی سقیفه: ب) غسل و تجیهز رسول خدا(ص)

 

کسانی که پیکر پاک و مقدس رسول خدا(ص) را غسل دادند و در مراسم خاکسپاری آن حضرت نیز شرکت داشتند عبارت بودند از: علی بن ابی طالب(ع)، عبّاس عموی پیامبر، فضل بن عبّاس و صالح (آزاد کرده​ی پیامبر). بدین ترتیب، اصحاب رسول خدا(ص) جنازه​ی آن حضرت را در میان افراد خانواده​ی او رها کردند و تنها همین چند نفر عهده دار تجهیز پیکر رسول خدا شدند.

بنا به روایتی دیگر، علی(ع) همراه با فضل و قُثَم، فرزندان عبّاس و شقران (آزاد کرده​ی پیامبر)و بنا به قولی اسامة بن یزید، تمام مراسم تجهیز رسول خدا را به عهده داشتند و ابوبکر و عمر در این مراسم حضور نداشتند.*

در این وقت عبّاس عموی پیامبر به حضرت علی (ع) گفت: «یا بن اخی هَلُمَّ لاُبایعکَ فلا یَختَلِفُ علیکَ اِثنان.» ای پسر برادر، پیش بیا تا با تو بیعت کنم، که از این پس کسی با تو مخالفت نخواهد کرد.

علی(ع) فرمود:«لنا بجهاز رسول الله شغل.» اکنون کار ما تجهیز پیکر پیامبر است.

در آن حال، انصار در سقیفه​ی بنی ساعده، برای تعیین رهبری از انصار گرد آمدند. این خبر به گروهی از مهاجران، ابوبکر و عمر و ابوعبیده و همراهانشان، رسید. اینان به سرعت به انصار در سقیفه ملحق شدند.

بدین سان، بجز خویشاوندان پیامبر، کسی پیرامون پیکر آن حضرت باقی نماند. آنان عبارت بودند از: علی بن ابی طالب(ع)، عبّاس بن عبدالمطلب(عموی پیامبر)، فضل بن عبّاس(پسر عموی پیامبر)، قُثَم بن عبّاس(پسر عموی پیامبر)، فضل بن عبّاس(پسر عموی پیامبر)، اسامة بن یزید(آزاد کرده​ی پیامبر)، صالح(آزاد کرده​ی پیامبر) و أَوس بن خَولی(از انصار). و تنها همین افراد بودند که غسل و دفن پیامبر را به عهده گرفتند.

اقامه​ی نماز بر جنازه​ی پیامبر بر همه​ی مسمانان حاضر در مدینه واجب عینی بود، یعنی بر یک​یک مسلمانان واجب بود.** نماز خواندن بر پیامبر(ص) مانند نماز بر جنازه​ی دیگران نبود و امام جماعت لازم نداشت؛ چنان​که امام علی(ع) می​فرمود: امامِ همه، خود پیامبر(ص) است. لذا، مسلمانان پنج نفر شش نفر می​آمدند و حضرت امیر(ع) ذکر نماز را بلند می​خواند و آنها تکرار می​کردند. در ابتدا مردان نماز گزاردند و بعد زنان مسلمان و سپس فرزندانی که به بلوغ نرسیده بودند. این کار از روز دوشنبه شروع شد و در عصر سه​شنبه تمام شد. پیکر پیامبر(ص) در شب چهارشنبه، در حضور چند نفر، در همان اتاقی که وفات یافته بود، دفن شد.

بجز نزدیکان رسول خدا(ص) کسی در به خاک سپردن پیکر آن حضرت شرکت نداشتند و هنگامی طایفه بنی غنم صدای بیل ها را شنیدند که در خانه​ی خود آرمیده بودند. عایشه می​گوید:«ما از به خاک سپردن پیکر پیامبر(ص) خبر نداشتیم تا آن گاه که در دلِ شب چهارشنبه صدای بیل ها به گوشمان رسید.»

*) عایشه نیز در این مراسم حضور نداشت و از تجهیز و دفن رسول خدا(ص) خبری نگرفت، مگر آن هنگام که به تصریح خود وی صدای بیل ها را در نیمه شب چهارشنبه شنید.

**) این مطلب استنباط مرحوم علّامه عسکری است، چرا که با وجود کراهت شدید تأخیر در دفن میت، جنازه​ی پیامبر تا دو روز و دو شب دفن نشد تا همه​ی مردم مدینه، از مرد و زن و کودک و پیر، بر آن حضرت(ص) نماز گزاردند.